Tình thương kéo con người lại gần nhau
Hai bài đọc hôm nay nói đến sự cách xa và sự gần gũi với Thiên Chúa. Giona bỏ trốn để khỏi đến Ninivê như Thiên Chúa truyền, nhưng khi ông xa lánh dân Ninivê thì ông cũng xa cách Thiên Chúa.
Ngược lại, người Samari đến gần bên kẻ bị bọn cướp đánh đập, chăm sóc và thu xếp mọi việc cho người ấy.
Đây là năng động của Thiên Chúa, Đấng tự hạ để yêu thương chúng ta. Thiên Chúa là người mục tử đi tìm con chiên lạc để mang về lại đàn, là người cha già chạy ra ôm chầm lấy đứa con trai hoang đàng trở về, là người Samari cúi xuống băng bó vết thương cho nạn nhân. Là Đức Giêsu, chết trên thập giá vì chúng ta. Thiên Chúa chúng ta là như thế đó và Ngài không muốn một tôn giáo ‘pháo đài’, xa lánh kẻ khác vì sợ ‘lây nhiễm’, một tôn giáo không đặt lòng mến lên hàng đầu.
Vậy chúng ta hãy nghe Đức Giêsu mời gọi: ‘Anh hãy đi và làm như vậy’. Lúc nào cũng sẵn sàng phục vụ kẻ khác và Thiên Chúa, thật không dễ dàng đâu; nên cần phải cầu nguyện nhiều, để mở lòng ra cho một tình mến nhẫn nại, thương cảm và quảng đại.
Điều ấy giúp ta có một nhận xét khác. Giona, bị ném xuống biển, cá nuốt ông và nôn ông ra trên bờ biển. Trong bụng cá, ông đã tin tưởng cầu nguyện. Phụng vụ dùng những lời nguyện ấy làm Đáp ca: ‘Từ cảnh ngặt nghèo tôi kêu lên Đức Chúa, Người đã thương đáp lời. Lạy Chúa, từ lòng âm phủ, con cầu cứu, Ngài đã nghe tiếng con’. Là một yếu tố rất quan trọng, bởi vì không cầu nguyện, không thể mở lòng ra cho ân sủng, không thể thoát ra khỏi vướng bận của tính ích kỷ, khỏi danh lợi để đến với tình thương. Tình thương đưa ta gần kề bên kẻ khốn khó, như gương Đức Giêsu.
Thứ Ba
Chúa là tâm điểm đời sống
Maria ngồi dưới chân Đức Giêsu mà nghe lời Ngài, còn Matta thì bận rộn chuyện tiếp rước. Nếu ta suy nghĩ một chút, sẽ hiểu rằng khi ta có thời gian để làm công việc của Maria, ta lại thích làm việc của Matta hơn. Và ngược lại khi ta bận rộn với trăm công nghìn việc như Matta, ta lại thích được như Maria. Muốn nói điều này là trong thực tế, chúng ta luôn tìm thỏa mãn tích ích kỷ của mình, và vai trò của Maria, thật ra làm ta thích không phải vì để nghe lời Đức Giêsu, mà để được yên ổn (là một việc khác rồi).
Ai trung thành thật sự với Chúa, lợi dụng mọi lúc mọi dịp để cố gắng nên như Maria, lắng nghe thực sự Lời Chúa, tìm niềm vui khi ở bên Ngài. Như thế, ngay khi ở giữa bao bận rộn, họ vẫn cố gắng sống như Maria. Có những người rất hoạt động, tiếp tục từ việc này sang việc khác, nhưng nội tâm vẫn an bình, bởi vì tâm hồn họ ở bên Chúa. Họ làm tất cả những gì phải làm với tâm hồn thanh thản, bởi vì họ đang phục vụ Chúa và tình yêu đối với Chúa cũng như đối với tha nhân làm cho họ có được sự thanh thản lạ lùng trong tâm hồn.
Cầu xin Chúa giúp ta biết trung thành với lời của Ngài và không tìm chính mình, dù lúc nghỉ ngơi hay khi làm việc, để chúng ta có thể có được sự thanh thản đích thực trong sự kết hiệp với Ngài trong mọi hoạt động, mọi nơi.
Thứ Tư
Đức Mẹ Mân Côi
Lý do chọn bài tin mừng của Luca cho ngày lễ Mân Côi: vì chứa đựng những lời đầu tiên của kinh Kính Mừng: ‘Kính chào Bà, đầy ơn phúc, Thiên Chúa ở cùng Bà’. Chúng ta lập đi lập lại những lời đó thật nhiều lần khi chúng ta lần chuỗi mân côi. Là phương thế để ta hiện diện cùng với Mẹ và Chúa Giêsu, vì ‘Chúa ở cùng Mẹ’, ở cùng Mẹ một cách đơn sơ, bằng cách làm sống dậy tất cả những mầu nhiệm cuộc đời của Chúa Giêsu, mầu nhiệm ơn cứu độ của chúng ta.
Đoạn tin mừng về biến cố truyền tin, thoạt đầu hình như chỉ nói với ta về mầu nhiệm Vui, nhưng nếu chúng ta xem kỹ hơn, chúng ta sẽ gặp thấy cả mầu nhiệm Mừng và Thương nữa. Mầu nhiệm Vui với biến cố trung tâm là việc sinh hạ Đức Giêsu: truyền tin cho Mẹ Maria, đề nghị Mẹ làm Mẹ Đấng Cứu Thế: ‘Bà sẽ thụ thai, hạ sinh một con trai và đặt tên là Giêsu’. Mầu nhiệm Mừng: ‘Ngài sẽ nên cao trọng và sẽ được gọi là Con Đấng Tối Cao; Thiên Chúa sẽ trao cho Ngài ngôi báu Đavít tổ phụ Ngài, và triều đại Ngài sẽ vô tận’. Phục sinh và lên trời, Đức Giêsu lãnh nhận vương hiệu Vua cứu thế, vinh quang vĩnh cửu trong triều đại của Cha. Vẫn còn thiếu mầu nhiệm Thương. Lời đáp trả của Mẹ Maria, không phải là một tiếng hô vang chiến thắng mà là một lời khiêm cung: ‘Này tôi là tôi tớ Thiên Chúa, xin hãy thành sự nơi tôi điều Ngài truyền’. Làm nổi bật hình ảnh của Người Tôi Tớ của Giavê, được tiên tri Isaia loan báo. Trước khi được vinh thăng, Người Tôi Trung đã bị sỉ nhục, kết án, giết chết vì tội lỗi chúng ta.
Với sự linh hứng của Thánh Thần, Mẹ Maria biết rằng các mầu nhiệm Vui cắm rễ sâu nơi những mầu nhiệm Mừng và mầu nhiệm Thương là con đường phải trải qua để đến vinh quang. Cầu xin Mẹ giúp chúng ta hiểu thấu việc kết hiệp với Đức Kitô, để Ngài có thể thực hiện những việc kỳ diệu nơi cuộc đời mỗi người chúng ta.
Thứ Năm
Ơn huệ Thánh Thần
Đây là tin mừng làm vững dạ an lòng. Các người do thái nói: ‘Phụng thờ Thiên Chúa thật là viễn vông, tuân giữ các lệnh truyền của Đức Chúa và bước đi ủ rũ trước nhan Người, nào ích lợi chi? Giờ đây chúng tôi cho những kẻ kiêu ngạo là có phúc; phải, những kẻ làm điều ác được thịnh đạt, họ thử thách Thiên Chúa mà chẳng hề hấn gì’. Trong Tân Ước chúng ta gặp được câu trả lời. Người hồi giáo gọi Thiên Chúa bằng 99 tên gọi đẹp nhất, nhưng trong số đó chẳng có tên gọi nào là ‘cha’. Họ quan tâm đến sự siêu việt của Thiên Chúa và lời cầu nguyện của họ chỉ là tuân phục; chúng ta thì khác, chúng ta tin vào mạc khải tình phụ tử của Thiên Chúa và lời nguyện của ta không chỉ là vâng phục ý muốn của Ngài mà còn là lòng tín thác hiếu thảo.
Đức Giêsu trong tin mừng hôm nay nêu lên hình ảnh của người cha cho con mình những điều tốt. Ta phải đến với Cha trên trời bằng lòng đơn thành và khẩn khoản của trẻ thơ và chúng ta sẽ nhận được tất cả mọi sự từ bàn tay của Ngài. Câu cuối đáng kinh ngạc, vì Đức Giêsu thình lình kết thúc bằng cách nói đến Thánh Thần, ơn huệ của Thiên Chúa, điều kiện của lời cầu xin…[phương chi Cha trên trời lại không ban Thánh Thần cho những kẻ kêu xin Người sao]?
Như thế lời cầu nguyện của ta hướng về những điều tốt lành vô cùng. Cùng với Thánh Thần chúng ta có tất cả: niềm vui trong hành vi cảm tạ, bình an, một thái độ thanh thản đặc biệt ngay cả lúc đau khổ…Tất cả đều là hoa quả của Thánh Thần, mang lại cho ta hạnh phúc sâu thẳm.
Chúng ta hướng lòng kêu van Đức Giêsu để Ngài nhận từ Cha mà ban phát cho ta ân huệ của Thánh Thần và chúng ta cảm tạ Ngài vì đã mở cho chúng ta một chân trời sáng lạn, vì đã ban cho ta khả năng đến với Thiên Chúa như là một người Cha yêu thương luôn muốn điều tốt nhất cho ta.
Thứ Sáu
Chúa làm chủ ngôi nhà tâm hồn
Tin mừng hôm nay nói đến cuộc chiến đấu giữa Đức Giêsu và ma quỷ, một cuộc chiến xảy ra trong tâm hồn con người. Chúng ta biết rằng mình đã được giải thoát khỏi tội lỗi và ma quỷ, nhờ ân sủng của Thiên Chúa, qua bí tích rửa tội và rồi, trong đời sống, qua bí tích giao hòa. Tin mừng hôm nay có một vài câu hơi khó hiểu, chúng ta dừng lại ở đoạn Chúa nói: ‘Khi thần ô uế xuất khỏi một người, thì nó đi rảo qua những nơi khô cháy, tìm chốn nghỉ ngơi. Mà vì tìm không ra, nó nói: ta sẽ trở về nhà ta đã bỏ ra đi…Nó liền kéo thêm bảy thần khác dữ hơn nó..Tình trạng của người ấy lại tệ hơn trước’.
Khi quỷ dữ bị đuổi ra do quyền lực của một ai đó mạnh hơn nó, Đức Giêsu, ‘nhà được quét dọn và trang hoàng’, nhưng vẫn còn đó nguy hiểm vì trống trải. Và điều đó xảy ra, là tên quỷ ấy quay lại và tình trạng sẽ tồi tệ hơn trước. Nhà trống trải ý muốn nói điều gì? Tự nhiên chúng ta thích được giải thoát khỏi sự dữ và nhất là khỏi tội lỗi đè nặng trên lương tâm chúng ta; chúng ta ao ước, bằng lòng và cảm tạ Chúa vì Ngài đã giải thoát chúng ta: khi ấy ngôi nhà tâm hồn chúng ta sạch sẽ và gọn gàng. Nhưng trong đời sống thiêng liêng, có một giai đoạn rất cần thiết nữa, mà thường chúng ta không thích lắm, bởi vì trong ngôi nhà đẹp này chúng ta muốn yên ổn, muốn làm chủ, không muốn ai ra lệnh cho ta cả. Ông chủ là Thiên Chúa, và điều này không làm ta vui lòng. Khi Ngài khuấy động lòng ta, ta thích ở yên một mình trong nhà, và Ngài thì khuấy động chúng ta bằng nhiều cách lắm: bằng hoàn cảnh, người xung quanh, bằng những yêu sách của ngài, trong khi chúng ta không làm điều ngài muốn. Nếu chúng ta muốn làm chủ ngôi nhà mình, chúng ta sẽ đặt mình vào hoàn cảnh nguy hiểm hơn: tính ích kỷ sẽ biểu hiện tồi tệ hơn tội trước đây đã làm hoen ố nhà chúng ta, bởi vì nó làm cho chúng ta sống ngược lại với tinh thần của Thiên Chúa. Nếu người ta sống mà không muốn bị Thiên Chúa cũng như bởi người anh em quấy rầy, làm các công việc theo sở thích của ta, sẽ xảy ra lệch hướng làm cớ cho ma quỷ lợi dụng.
Hôm nay chúng ta hãy canh tân quyết tâm của mình để cho Chúa làm chủ nhà mình, bỏ những ý riêng mình, những sở thích riêng, để đón nhận mọi lúc mọi nơi những ý muốn của Chúa.
Thứ Bảy
Lắng nghe và tuân giữ lời Chúa
Thiên Chúa luôn chỉ cho ta con đường dẫn đến niềm vui đích thực, sâu lắng và giúp ta phân biệt hạnh phúc đích thực giữa bao hạnh phúc khác. Trong bài tin mừng ta gặp một điều thú vị: Đức Giêsu, xem như có vẻ khước từ trước lời báo tin về sự hiện diện của Mẹ Maria, lại tuyên bố mẹ Ngài là người có phúc. ‘Phúc cho dạ đã cưu mang Thầy và vú đã cho Thầy bú’, một phụ nữ trong đám đông đã lên tiếng như thế. Đức Giêsu đáp lại: ‘Đúng hơn phải nói rằng: phúc thay kẻ lắng nghe và tuân giữ lời Thiên Chúa’. Ngài không phủ nhận việc làm mẹ Ngài là một niềm vui lớn nhưng bên trong niềm vui ấy, còn có một yếu tố sâu xa hơn. Ta biết rằng Mẹ Maria đã chối từ vai trò làm mẹ, đối với Mẹ không là điều thiết yếu; thiết yếu là làm người nữ tỳ của Chúa, lắng nghe và tuân giữ lời Thiên Chúa. Hai lần trong cuộc đời của Mẹ, Thiên Chúa đã đòi Mẹ khước từ mẫu tính: trước biến cố truyền tin của sứ thần và trên đồi Calvê, khi Maria, một cách nào đó, lập lại sự khước từ bằng cách chấp nhận lễ hy sinh của Con, chấp nhận không phải là mẹ của một người con còn sống. Đòi hỏi Mẹ như thế nên Thiên Chúa ban cho Mẹ nhiều hơn: liên kết Mẹ với Người, tỏ cho Mẹ biết những dự tính của Người. Và cho Mẹ cộng tác vào chương trình Thiên Chúa, ở mức độ sâu nhất. Nơi mỗi lời mời gọi của Thiên Chúa, có nhiều bình diện khác nhau, nhưng quan trọng nhất vẫn là gắn bó vào cái trung thực và sâu xa nhất. Chúng ta hay bám víu vào bình diện con người. Nếu ngược lại chúng ta gắn bó với bình diện sâu thẳm nhất, chúng ta được an toàn, vì nếu cần phải hy sinh, chúng ta vẫn kết hiệp với Thiên Chúa, cuộc sống của ta ở trong tay Ngài. Ta lấy một ví dụ điển hình. Biết bao người bảo: Thật là hạnh phúc được ở Roma, trung tâm kitô giáo, một thành phố thi vị và được gần Đức Thánh Cha. Đúng là một ân huệ. Tuy nhiên nếu chúng ta chỉ bám vào cái bình diện với những lợi ích bên ngoài ấy, chúng ta đã bỏ quên bình diện chính yếu, là cảm nghiệm rằng tôi ở đấy để phục vụ Thiên Chúa, để vâng phục Ngài. Nếu chúng ta sẵn lòng như thế, bảo đảm chúng ta sẽ không thiếu niềm vui đích thực, cho dù Chúa có đòi chúng ta phải hy sinh hoàn cảnh mang lại niềm vui ấy đi chăng nữa. ‘Phúc cho ai lắng nghe lời Chúa và tuân giữ’ đó là lương thực linh hồn ta, vì đó cũng là lương thực của Đức Giêsu.
Cầu xin cho ta và cho những người thân yêu của ta ơn biết gắn bó với điều thiết yếu, để tự do dâng lên Ngài những hy sinh, tất cả những gì ngài yêu cầu, để ta được lớn lên trong tình yêu.
