Dường như các hồng y đã đi đến khúc quanh của tiền mật nghị trong các buổi họp khoáng đại hàng ngày: Các hồng y Hoa Kỳ đã hủy bỏ các cuộc họp báo với giới truyền thông, cử tọa tụ hội để cầu nguyện và quyết định gặp gỡ nhau mỗi ngày hai lần. Hình thức trống tòa mới mẻ này buộc họ phải có thời gian để điều chỉnh.
Buổi họp thứ tư
Nhưng trước hết, chúng ta hãy đề cập đến những gì đã xẩy ra một tuần sau buổi triều kiến chung cuối cùng của Đức Benedict XVI, vào sáng ngày thứ tư 6 tháng 3, trong buổi họp thứ tư, tụ tập 153 hồng y trong số có 113 cử tri được bỏ phiếu.
Theo Linh mục Lombardi: ngày khởi sự mật nghị chưa được xác định. Cha cũng nhấn mạnh là các hồng y quyết chí « chuẩn bị kỹ lưỡng và không hấp tấp. » Các hồng y e rằng nếu họ ấn định ngày này, dường như họ « thúc đẩy » sự « trưởng thành » của hồng y đoàn.
« Mục đích » của họ cũng nhắm chuẩn bị kỹ lưỡng và khiến cho mật nghị sẽ ngắn gọn. Nhưng cha cũng cho hay: « khó khẳng định được là có một sự liên hệ giữa việc chuẩn bị kỹ lưỡng và sự ngắn ngủi của mật nghị. »
Cha tiếp: ngoài ra, các hồng y muốn chờ đợi các cử tri tới trễ trước khi ấn định ngày cho mật nghị.
Các vị đến sau từ sáng thứ ba đã tuyên hứa là các hồng y Đức Lehmann và Wetter, thượng phụ Ai Cập Naguib, và tổng giám mục Hương Cảng Tong Hong.
Hồng y Nycz thuộc tổng giáo phận Varsovie đã đến vào buổi chiều, và hồng y Việt Nam Phạm Minh Mẫn đang ngồi trên máy bay; và sẽ đến vào ngày mai.
Mười tám đề nghị, và các chủ đề
Cử tọa bắt đầu bằng Giờ Kinh Phụng Vụ, trước khi chúc mừng sinh nhật của các hồng y Kasper (80 tuổi, người Đức, ngày hôm qua), Coccopalmiero (75 tuổi, người Ý, hôm nay) và Herranz (77 tuổi, người I pha nho, ngày mai).
Cần ghi nhớ là một hồng y được 80 tuổi sau khi khởi sự việc trống tòa, có thể tham dự mật nghị, theo tông hiến của Đức Gioan Phaolô II, Universi Dominici Gregis.
Sau đó đã có 18 đề nghị của các hồng y, tổng cộng từ sáng thứ hai đã có 51 đề nghị được nêu lên trong bốn buổi họp. Các đề nghị không có giới hạn thời gian, nhưng sau 5 phút là có dấu hiệu nhắc cho các hồng y là họ phải ngắn gọn.
Các chủ đề được cha Lombardi nêu lên là: Giáo Hội trong thế giới hôm nay và Tân Phúc Âm Hóa, Tòa Thánh và các thánh bộ, nhất là trong mối tương quan với các giám mục, và chân dung phác họa của tân giáo hoàng.
Các hồng y cũng quyết định họp lại hai lần ngày thứ năm, 7 tháng 3, sáng và chiều, điều này có lẽ chứng tỏ rằng họ đã ý thức được sự khác biệt về các quan điểm và họ đã thật sự đi vào vấn đề, và cảm thấy cần phải thảo luận nhiều hơn.
Dân Chúa bầu giáo hoàng
Sau khi đã cầu nguyện, vì họ đã muốn ngưng đọc kinh Đức Mẹ hôm nay vào lúc 5 giờ chiều, họ thay thế bằng kinh cầu Thánh Phêrô, sau đó là kinh chiều, là kinh hàng ngày định nhịp cho đời sống Giáo Hội, và chầu Thánh Thể.
Điều này cũng có ý nghĩa là các hồng y đã muốn là « Dân Chúa » cùng hiệp thông với họ qua kinh cầu này, không chỉ dành riêng cho hồng y đoàn mà cho tất cả những ai đã rửa tội.
Thật vậy như tông hiến của Đức Gioan Phaolô II chúng tôi đã trích dẫn hôm qua, 5 tháng 3: « Việc bầu tân giáo hoàng không phải là một việc xa lạ đối với Dân Chúa và dành riêng cho các cử tri trong hồng y đoàn, nhưng phải là một hoạt động của tất cả Giáo Hội. »
Một dấu chỉ khác cho biết tiền mật nghị đã đến một khúc quanh là các hồng y Hoa Kỳ đã hủy bỏ các cuộc tiếp xúc với giới báo chí.
Giữa truyền thông và sự dè dặt
Những gì đã được tiết lộ cho giới báo chí ý khiến cho các hồng y phải ưu tư. Cần nhớ là mỗi hồng y tham dự các buổi họp đều phải thề giữ bí mật trên Phúc Âm.
Việc các hồng y Bắc Mỹ đã quyết định không tiếp xúc với giới bào chí ngày 6 tháng 3, là dầu chỉ là họ đã ý thức nhiều hơn về tầm quan trọng của « sự bí mật » của các cuộc tranh luận, và theo linh mục Lombardi, là một dấu chỉ là hồng y đoàn đã tự ấn định một « đường lối dè dặt gia tăng. »
Cha Lombardi đã thêm là « việc chuẩn bị cho mật nghị không phải là một nghị hội hay một thượng hội đồng giám mục »: việc truyền thông phải được điều chỉnh để tôn trọng sự « tự do » của các cử trị được gìn giữ bởi bí mật này.
Cha nói: các buổi họp là « một con đường cho hồng y đoàn diễn tả các suy niệm: truyền thống mật nghị và con đường tiến đến mật nghị là một truyền thống nhắm duy trì sự tự do của các thành viên trong hồng y đoàn, vào thời điểm qúa quan trọng này. » Để thông tin cho giới truyền thông, bản tin đúc kết ngắn gọn hàng ngày được thực hiện với sự đồng ý của trưởng hồng y đoàn là hồng y Angelo Sodano.
Trước sự yêu cầu của giới báo chí, cha Lombardi đã xác định: Tôi không phải yêu cầu các hồng y về cách thức họ ứng xử với các phóng viên, đây là bổn phận của các hồng y trong đoàn, họ cần phải đi trên con đường dẫn tới mục tiêu là bầu lên tân giáo hoàng trong mật nghị. Tôi không ngạc nhiên khi có người cởi mở đã chia xẻ, nhưng sau khi nghe được sự tế nhị của vấn để bí mật của toàn thể hồng y đoàn, họ đã điều chỉnh cách thức ứng xử ".
Một hình thức mật nghị mới
Cuối cùng, chắc chắn là một số hồng y đã có kinh nghiệm về một mật nghị (có 85 hồng y trong số 155 đã được Đức Benedict XVI tấn phong), nhưng đây loại mật nghị đầu tiên không có sự băng hà của một giáo hoàng: sự việc mới mẻ này giải thích được những khó khăn của các hồng y trong việc điều chỉnh.
Trước cái chết của Đức Gioan Phaolô II, với sự bầy tỏ lòng thương mến của hàng triệu người trên thế giới, và các nhân vật quan trọng khác, tuần cửu nhật cầu nguyện đã được tổ chức với chiều hướng này. Mặc dù việc Đức Benedict XVI ra đi đã mở ra cho giáo hội một giai đoạn tang chế tinh thần, với việc trống tòa, nhưng không phải như tang chế long trọng năm 2005, Tuy nhiên Đức Benedict XVI đã làm tất cả những gì có thể để khiến cho việc ra đi của ngài không có gì là long trọng và hoành tráng.
Tìm được sự dung hòa dường như khó khăn nhiều hơn trong các hoàn cảnh mới, và điều này cũng giải thích tại sao các hồng y từ nay tránh việc hối hả « truyền thông » với bên ngoài: mỗi hồng y phải được tự do nói lên không e sợ là những lời tuyên bố sẽ bị phổ biến, xuyên tạc hay lợi dụng, và chính vị này sẽ không bị các áp lực bên ngoài.
Bùi Hữu Thư Nguồn vietcatholic.
